Witwasbestrijding en AI:
Geen robots, maar inzicht


24 juli 2025

Antiwitwasverplichtingen vragen geen robots, maar inzicht

Steeds meer onderworpen entiteiten onderzoeken hoe artificiële intelligentie (AI) kan helpen in de strijd tegen witwassen. Hoewel AI zeker voordelen biedt, blijkt uit wat volgt dat het geenszins een wondermiddel betreft. In deze complexe strijd blijven menselijke kennis, opleiding en bewustwording absoluut onmisbaar.

AI is niet altijd begrijpelijk of betrouwbaar
AI-systemen kunnen helpen bij het opsporen van verdachte transacties door grote hoeveelheden data snel te analyseren of te zoeken op bepaalde elementen. Maar vaak blijft onduidelijk waarom een systeem een bepaalde transactie als verdacht aanmerkt. Dat maakt het moeilijk om beslissingen te verantwoorden aan toezichthouders of cliënten. Een “black box”-systeem zonder duidelijke uitleg is niet voldoende in een juridische context. Het leidt enerzijds ongewenst tot discriminatie, en is anderzijds onvoldoende bij een controle.

De mens als gatekeeper
Witwasbestrijding is niet zomaar een technische opdracht: er zijn altijd mensen nodig om eindverantwoordelijkheid te dragen. Alleen een medewerker kan oordelen of een AI-signaal terecht is, en of vervolgstappen nodig zijn. AI kan dus een hulpmiddel zijn, maar nooit de eindbeslisser.

AI leert daarenboven uit historische gegevens. Als die data fouten of vooroordelen bevatten, kan de technologie deze zelfs versterken. Bepaalde klantgroepen kunnen zo onterecht vaker verdacht gemaakt worden. Alleen goed opgeleide medewerkers kunnen zulke risico’s herkennen en bijsturen.

Technologie alleen is niet voldoende
Slechts een minderheid van de onderworpen entiteiten, met name financiële instellingen, gebruikt vandaag echt AI voor witwasbestrijding. Redenen zijn onder andere het gebrek aan duidelijke regelgeving, de hoge kosten en de technische complexiteit. Zonder stevige omkadering – zoals kwaliteitscontroles en duidelijk beleid – blijft AI een risicovol hulpmiddel

Opleiding en bewustzijn zijn cruciaal
De wereld van witwaspraktijken verandert voortdurend. Daarom moeten medewerkers regelmatig bijgeschoold worden over nieuwe risico’s en over hoe ze AI op een veilige manier kunnen gebruiken. Bewustzijn van de eigen rol en verantwoordelijkheid blijft essentieel. Technologie kan ondersteunen, maar niet vervangen wat mensen weten en kunnen.

Conclusie: AI is een hulpmiddel, geen oplossing
AI kan zeker bijdragen aan een betere opsporing van verdachte transacties. Maar zonder menselijke kennis, kritisch denken en voortdurende opleiding is het systeem niet werkbaar – of zelfs gevaarlijk. De sleutel tot een goede witwasaanpak blijft dus investeren in opleiding, informatie en bewustwording bij alle betrokken medewerkers.

AMLCO heeft als missie ondernemingen bij te staan in deze moeilijke, maar cruciale juridische en maatschappelijke taak.

Aarzel niet ons te contacteren, indien u vragen hebt over uw antiwitwasbeleid.